ماه گذشته، ژنرال حسين سلامي - جانشين فرماندهي کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي - تاکيد کرد قواي نظامي ايران در صورت تهديد اين کشور از سوي آمريکا، تنگه هرمز را خواهند بست. وي اضافه کرد: چنانچه آمريکاييها و متحدان آنها بخواهند هم از تنگه هرمز عبور کنند و هم ما را تهديد کنند، ما به آنها اجازه ورود نخواهيم داد. اين تهديد چند روز پس از آن صورت گرفت که آيتالله علي خامنهاي – رهبر معظم ايران – بار ديگر حضور آمريکا در خليج فارس را علنا مورد انتقاد قرار داد.
اين آخرين تهديد از فهرست بلند تهديدات آشکار و پنهان ايران درباره تنگه هرمز است. در جريان رزمايش دريايي «پيامبر اعظم 9» که در فوريه 2015 در خليج فارس برگزار شد، يک ماکت ساختگي از ناو هواپيمابر آمريکا در خليج فارس هدف اصابت راکت قرار گرفت.
دريادار علي فدوي - فرمانده نيروي دريايي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي - در حاشيه اين رزمايش از ناوهاي هواپيمابر آمريکا به عنوان يک انبار مهمات بزرگ ياد کرد که علاوه بر هواپيماهاي پيشرفته، تعداد زيادي موشک، راکت و انواع تسليحات و مواد منفجره ديگر را نيز در خود جاي دادهاند.
سپس در دسامبر گذشته، ايران در نزديکي کشتيهاي نظامي و تجاري آمريکا در تنگه هرمز به انجام يک آزمايش موشکي پرداخت و در ژانويه امسال، يک ناو آمريکايي که در حال نزديک شدن به منطقه مانور موشکي ايران بود، با هشدار ناوگان دريايي اين کشور روبهرو شد.
ايران همچنين يک پهپاد بدون سرنشين را بر فراز يک ناو آمريکايي به پرواز درآورد و رسانههاي داخلي ايران مدعي شدند اين پهپاد يک "پهپاد انتحاري" است که ممکن است براي حمله به ناوگان دريايي آمريکا مورد استفاده قرار گيرد.
يو اس نيوز در ادامه اين مطلب مدعي شد: ايران به دليل ضعف دولت اوباما و پيروزي ديپلماتيک آشکار خود در مذاکرات هستهاي به نظر جسورتر از گذشته شده است. توافق هستهاي يک طرفه با ايران تاکنون حسن نيت مورد انتظار آمريکا را از جانب تهران به همراه نداشته است و رهبر ايران جمعه گذشته در يک سخنراني بار ديگر تاکيد کرد که ايران بر سر بحران منطقه با آمريکا همکاري نخواهد کرد؛ چراکه اهداف آمريکا در منطقه 180 درجه متفاوت از اهداف ايران است.
اين سخنان رهبر ايران مجددا ما را به مسئله تنگه هرمز باز ميگرداند. کشتيهايي که هر روز از تنگه هرمز عبور ميکنند، حامل يک سوم نفتي هستند که از طريق دريا در بازار جهان معامله ميشود. از اين رو، بعيد است که تهديد ايران درخصوص بستن تنگه هرمز تنها براي بالا بردن بهاي نفت باشد. بلکه به نظر ميرسد که ايران پس از توافق هستهاي بار ديگر به هدف استراتژيک قديمي خود يعني بيرون راندن آمريکا از منطقه روي آورده است.
ممکن است تهديد ايران درخصوص بستن تنگه هرمز، يک تهديد پوچ باشد؛ اما در هر حال، بيانگر آرزوي ديرينه اين کشور است. بنابراين، اشتباه است اگر تصور کنيم ايران در صورتي که توانايي انجام آن را داشته باشد، از کنترل اين گذرگاه حساس صرفنظر کند.
در حال حاضر ايران احتمالاً از توانمندي نظامي لازم براي عملي کردن اين تهديد برخوردار نيست؛ اما بدون ترديد در آينده ميتواند با ايجاد بحران در تنگه هرمز، سلطه دريايي آمريکا در اين منطقه را خدشهدار کند. در سال 2002، در رزمايش "چالش هزاره" که بر پايه سناريوي بسته شدن تنگه هرمز انجام شد، آمريکا در يک نبرد شبيهسازيشده با خسارات زيادي روبهرو شد. نکته تاسفبار اينکه از آن زمان، سلطه نظامي آمريکا در خليج فارس کاهش يافته و با فشارهاي جهاني روزافزوني نيز از جانب روسيه و چين مواجه شده است.
علاوه بر شکافي که از سال 2002 در توانمندي نظامي آمريکا در منطقه ايجاد شده است، موضوع مهم ديگر واکنش قدرتمندانه کاخ سفيد به بحران احتمالي در تنگه هرمز است. رئيس جمهوري که نخواهد رو در روي ايران بايستد، نميتواند از اين بحران جلوگيري کند.
اقدامات پشت پرده نيز موثر نخواهد بود؛ چراکه کاخ سفيد طي سالهاي اخير متحدان عرب خود را در منطقه نااميد کرده و حتي اگر آنها از حمايت آمريکا اطمينان داشته باشند نيز از توانمندي نظامي لازم براي مقابله با چالش ايران برخوردار نيستند.
در چنين شرايطي، تنها يک حمله موشکي موفق از جانب ايران به يک ناو بزرگ آمريکايي ميتواند کاخ سفيد را فلج کرده و ديپلماتهاي مستاصل آمريکايي را براي يافتن يک راهحل ديپلماتيک به ژنو اعزام کند و اين يعني اينکه ايران پيروز اين ميدان خواهد بود.
منبع:باشگاه خبرنگاران جوان